Η Ομιλία του Καθηγουμένου στην Εταιρία Ευεργετών

ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ

ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΜΕ ΘΕΜΑ

«Ἡ διαχρονικὴ συμβολὴ τῆς Εὐεργεσίας

στὸ κοινωνικό, ἐθνικὸ καὶ εὐρωπαϊκὸ γίγνεσθαι».

30.09.2011

ὁδ.Ἀμαλίας 8, Αθήνα

Γραφεῖον Ενημέρωσης τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου στὴν Ἑλλάδα

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία καὶ οἱ Ἱερὲς Μονὲς αὐτῆς

ὡς συντελεστὲς τοῦ πνεύματος ἐθνικῶν εὐεργεσιῶν.

Ἡ ἔννοια τῆς ὑπερβάσεως τοῦ ἀτόμου, τῆς ὑπερβάσεως τοῦ στενοῦ ἀτομικιστικοῦ συμφέροντος, πέρα ἀπὸ κάθε ἀμφιβολία θεμελιώθηκε στὴν διδασκαλία τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου.

Καὶ ὄχι ἁπλῶς θεμελιώθηκε ἐκεῖ. Μέσα ἀπὸ τὴν ζωντανὴν βίωσιν τοῦ Χριστιανικοῦ πνεύματος στὴν λειτουργοῦσα Ἐκκλησία, ἄντλησε τὴν ἔμπνευσίν της, γιὰ νὰ ἐξελιχθῆ ἀπὸ ἁπλῆ ἔννοια καὶ ἰδεῶδες σὲ πρᾶξιν καὶ πραγματικότητα.

Ἀπὸ ἐκεῖ παρακινήθηκαν μέσα στοὺς αἰῶνες ἄπειρες ψυχές, καὶ εἰδικώτερα οἱ ἐκκλησιαστικοὶ φορεῖς, καὶ ἔδωσαν τὸν τόνο τῆς ἀνιδιοτελείας καὶ τῆς γενναιόδωρης προσφορᾶς ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ καλοῦ.

Ἀπὸ ἐκεῖ ἐμπνεύσθηκαν κατὰ τὴν νεώτερη ἐποχὴ καὶ οἱ Μεγάλοι Εὐεργέτες τῆς πατρίδος, ποὺ μεσουράνησαν στὰ δίσεκτα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, καθὼς καὶ στὰ ἀμέσως μετεπαναστατικά, στηρίζοντας τὰ πρῶτα βήματα τοῦ Ἐλευθέρου Ἑλληνορθοδόξου εὐσεβοῦς Γένους μας, καὶ σήμερα συναχθήκαμε γιὰ νὰ τοὺς τιμήσουμε μὲ εὐγνωμοσύνη.

«Μὴ τὰ ἑαυτὸν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτέρων ἕκαστος». Συμβουλεύει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Καὶ ἀλλοῦ ἀπαιτεῖ: «ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ». Ὄχι ἁπλῶς νὰ πράττουν κάποια ἁπλᾶ καὶ τρέχοντα ἀγαθοεργήματα, ἀλλὰ νὰ προΐστανται, νὰ γίνωνται ἐπικεφαλῆς, νὰ προχωροῦν γενναῖα μπροστὰ καὶ νὰ παρακινοῦν καὶ νὰ ἐμπνέουν καὶ ἄλλους γύρω των.

«Ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα». Θὰ συμπληρώση ἀλλοῦ ὁ θεῖος λόγος, περιγράφοντας τὸν μεταδοτικὸ καὶ πρώταθλο τῆς εὐποιΐας εὐσεβῆ ἄνθρωπο.

Ἀπὸ ἐκεῖ παρακινήθηκαν καὶ οἱ ἅγιοι πατέρες καὶ οἱ ἴδιοι προσωπικῶς νὰ προσφέρουν τὶς περιουσίες τους ὑπὲρ τοῦ λαοῦ, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος, ἡ διακόνισσα Ὀλυμπιάδα, ὁ περιώνυμος Φιλάρετος, Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων, καὶ τόσοι ἄλλοι, ἐσχάτως δὲ ἡ πολιοῦχος τῶν Ἀθηνῶν Ἁγία Φιλοθέη ἡ Ἀθηναία.

Καὶ περαιτέρω προέτρεπαν μὲ σθένος εὐκαταστάτους πολίτες νὰ προβαίνουν σὲ γενναῖες χορηγίες ὑπὲρ τοῦ λαοῦ.

«Κλοπὴ δὲν εἶναι μόνο τὸ νὰ ἀφαιρεῖς παρανόμως ξένη ἰδιοκτησία, ἀλλὰ καὶ ἂν δὲν προσφέρης ἀπὸ τὴν περιουσία σου στὶς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων σου». Τολμᾶ νὰ διατυπώση ὁ Μέγας Βασίλειος. Κατακρατεῖς ἀγαθά, ποὺ σοῦ χάρισε ὁ Θεὸς ὄχι γιὰ ἰδιοτελῆ χρῆσι, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὰ διαχειρισθῆς φιλάνθρωπα. Καταχρᾶσαι ὡς κακὸς διαχειριστὴς καὶ χρησιμοποιεῖς ἐγωϊστικῶς, καὶ ἄρα παρανόμως, τὰ ὑλικὰ μέσα, ποὺ ὁ Θεὸς χορηγεῖ, μὲ ἀποδέκτες ὅλα τὰ πλάσματά Του.

Μὲ τὸ ἴδιο πνεῦμα ἐπορεύθησαν καὶ οἱ μεγάλοι εὐεργέται τοῦ Ἔθνους, ὥστε να ἔχουμε σήμερα μία Ἀκαδημία, ἕνα Ἀστεροσκοπεῖο, ἕνα Καλλιμάρμαρο, ἕνα Ζάππειο, ἕνα Ἀρσάκειο, μία Ῥιζάρειο καὶ τόσα ἀλλὰ εὐαγῆ Καθιδρύματα στην Ἀθήνα καὶ στὸν εὐρύτερο χῶρο τοῦ ἁπανταχοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Πετράκη, τῆς ὁποίας κατ᾿ εὐδοκίαν Θεοῦ προΐσταμαι τὴν τελευταίαν δεκαετίαν, σεμνύνεται, διότι καθόλην τὴν διάρκειαν τῆς ἱστορικῆς πορείας της, ἀπὸ τὸ 1673, ὁπότε συνεκροτήθη σὲ αὐτοτελῆ Μονήν, πάντοτε προσεφέρετο καὶ κυριολεκτικὰ ἀναλώθηκε πρὸς ὠφέλειαν τοῦ εὐλογημένου λαοῦ μας.

Προσωπικῶς, ἐγκαταβιώνοντας στὴν Μονὴν ἐπὶ 40 χρόνια, διέθεσα ἄπειρες ὧρες ἀναδιφῶντας τὰ ἱστορικὰ ἔγγραφα τῆς Μονῆς καὶ διαπιστώνοντας βῆμα πρὸς βῆμα τίς πράξεις εὐεργεσίας αὐτῆς πρὸς τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος.

Ἐνδεικτικῶς ἀναφέρω τὰ ἑξῆς: Ἡ Μονή μας προσέφερε τὸ ἔδαφος, γιὰ νὰ κτισθῆ ἡ Ἀκαδημία στὸ κέντρον τῶν Ἀθηνῶν, τὸ ἔδαφος γιὰ νὰ ἀνεγερθοῦν τὰ Νοσοκομεῖα Εὐαγγελισμός, Αἰγινήτειον, Ἀρεταίειον, Συγγροῦ, Λαϊκόν, Παίδων, Σωτηρία, Ἀσκληπιεῖον καὶ ΠΙΚΠΑ στὴν Βούλα, τὸ Γηροκομεῖον Ἀθηνῶν, ἡ Μαράσλειος Ἀκαδημία, ἡ Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, ἡ Ῥιζάρειος Σχολὴ στὴν ὁδὸ Βασ.Σοφίας, τὸ Θεολογικὸν Οἰκοτροφειον, τὸ Ὀρφανοτροφεῖον τῆς Βουλιαγμένης.

Εἶναι δὲ χαρακτηριστικὸν ἕνα Σιγίλλιον τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ε´, τὸ ὁποῖον διασῴζεται ὡς πολύτιμον κειμήλιον στὴν Μονήν μας, ὅπου ὁ ὀνομαστὸς ἐκεῖνος καὶ μαρτυρικὸς Πατριάρχης ἐπαινεῖ καὶ ἐπικυρώνει τὴν ἀπόφασιν τῆς Μονῆς μας, νὰ ἀναλάβη αὐτὴ ἀπὸ τὸ 1807 καὶ ἐφεξῆς, τὴν συντήρησιν τῆς ὀνομαστῆς Σχολῆς Ντέκα τῶν Ἀθηνῶν, καταβάλλοντας τὴν ἀποζημίωσιν τοῦ Διδασκάλου, ἀλλὰ καὶ προικίζοντας μὲ ὑποτροφίες 12 πτωχοὺς Ἀθηναίους μαθητές.

Εἶναι ἀπαραίτητον ὅμως νὰ ὑπογραμμισθοῦν τρία βασικὰ σημεῖα τοῦ πνεύματος καὶ τῆς μεθόδου τῶν εὐεργεσιῶν τῆς Μονῆς πρὸς τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος.

Πρῶτον, τὰ χρηματικὰ ποσὰ ἢ τὰ ἐδάφη, ποὺ προσεφέρθησαν ἀφοροῦσαν: Εἴτε σὲ ἀμέση φιλανθρωπία καὶ καλύψιν πρωταρχικῶν ἀναγκῶν τοῦ λαοῦ, ὅπως τὰ συσίτια ἐπὶ Γερμανικῆς κατοχῆς, ἢ ἡ περίθαλψις τοῦ λαοῦ κατὰ τὴν τραγικὴν μετανάστευσιν τῶν Μικρασιατῶν ἀδελφῶν μας προσφύγων τὸ 1922, ὅπου ἡ Μονὴ προσέφερε σὲ πρώτην φάσιν στέγην καὶ σίτισιν, μέσα στὸν ἴδιον τὸν περίβολόν της, ἐν συνεχείᾳ δὲ ἐφρόντισε μὲ ἰδικὰ της ἔξοδα γιὰ ὁριστικὴν ἐγκαταστάσίν τους σὲ περιοχὴν τῆς Νέας Ἰωνίας. Εἴτε σὲ νοσοκομεῖα, ποὺ ἀντιμετωπίζουν εὐεργετικῶς τὸν ἀνθρώπινον πόνον. Εἴτε σὲ ἱδρύματα μορφώσεως καὶ πνευματικῆς ἐξυψώσεως τοῦ λαοῦ.

Δεύτερον σημεῖον, ποὺ πρέπει να τονισθῆ εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία οὔτε διαφημίζει τὶς ἀγαθοεργίες της, οὔτε κἂν διεκδικεῖ τὴν εὐγνωμοσύνην τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ Ἔθνους πρὸς αὐτήν. Λυπᾶται ὅμως καὶ πληγώνεται καὶ ἀποθαρρύνεται ὡς πρὸς τὴν προθυμίαν προσφορᾶς καὶ μεταδοτικότητος, ὅταν εἰσπράττει ἀχαριστίαν καὶ ὕβριν ἢ αὐθάδειαν καὶ ἁρπακτικότητα. Συγκινεῖται δέ, καὶ ἀνανεώνει τὸ πνεῦμα θυσίας ὑπὲρ τοῦ Ἔθνους καὶ τοῦ λαοῦ, ἀπὸ τίς ὕστατες δυνάμεις, ποὺ τῆς ἀπέμειναν, ὅταν βιώνη στιγμὲς εὐγνωμοσύνης, ὅπως λόγου χάριν μὲ τὴν ἀπονομὴν τιμητικῆς πλακέτας ἀπὸ τὸ Δῆμον Ἀθηναίων πρὸς τὴν Μονὴν μας τὸν Νοέμβριον τοῦ 2004 καὶ ἀπὸ τὸν Φιλολογικὸν Σύλλογον ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ τὸν Μάρτιον τοῦ 2005, καθὼς καὶ ἀπὸ διαρκεῖς ἐκδηλώσεις τιμῆς καὶ εὐγνωμοσύνης τοῦ Νοσοκομείου ΣΩΤΗΡΙΑ, τὸ ὁποῖον σταθερῶς καὶ ἀνελλιπῶς ἐκφράζεται παντοιοτρόπως πρὸς τὴν εὐεργέτιδα τοῦ Μονήν, τὴν Μονὴν Πετράκη.

Τρίτον καὶ πολὺ σημαντικὸν εἶναι, ὅτι ἡ ἀναζοωγόνησις τοῦ πνεύματος καὶ τοῦ παραδείγματος τῶν Εὐεργετῶν δὲν ἀποτελεῖ τεχνικῆς φύσεως ζήτημα, οὔτε θὰ ἐπιτευχθῆ μέσα ἀπὸ διαφημίσεις καὶ δημοσιογραφικὲς καμπάνιες. Τὸ ὅραμα νὰ ὑπάρξουν ἐκ νέου Εὐεργέται τοῦ Γένους μας σχετίζεται ἄμεσα μὲ τὴν ψυχικὴν ποιότητα, τὴν πνευματικὴν καλλιέργειαν, τὸν χριστιανικὸν ἐξευγενισμὸν ὅλων μας καὶ ἰδιαιτέρως τῶν νέων μας. Καὶ ἐρωτῶ: Διδάσκουμε στὰ Σχολεῖα μας τὸ Εὐαγγέλιον καὶ τὰ ὑπέροχα διδάγματα τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης; Φέρνουμε σὲ ἐπαφὴν τὰ παιδιά μας μὲ τὰ οὐράνια μηνύματα τῆς θείας Διδασκαλίας καὶ ἀκόμη περισσότερον μὲ τὰ Ἅγια Μυστήρια, ποὺ ἠρεμοῦν τίς ψυχὲς καὶ τίς πλάθουν μυστικῶς σὲ ἀνθρωπιὰ καὶ πολιτισμό; Ὁδηγοῦμε τοὺς μαθητὲς μας, ἐν ἐλευθερίᾳ πάντα καὶ μὲ τὴν συνειδητὴν συγκαταθέσιν καὶ συμμετοχήν τους στὴν Θ.Λειτουργία, ὅπου θὰ νιώσουν παιδιὰ Θεοῦ καὶ ἀδελφοὶ μεταξύ τους; Αὐτὲς ἀκόμη οἱ τελετὲς πρὸς τιμὴν τῶν Ἐθνικῶν Εὐεργετῶν, ποὺ θεσπίσθηκαν πρὸ τριετίας περίπου, καὶ τελοῦνται στὶς μεγάλες πόλεις τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὴν 30ην Σεπτεμβρίου, ἐρωτῶ, γιατὶ ἄργησαν τόσο; Καὶ γιατὶ δὲν γενικεύονται σὲ Σχολεῖα καὶ Πανεπιστημιακὲς Σχολὲς καὶ στὴν Κοινωνίαν ὅλην; Καὶ πότε ἐπιτέλους οἱ Δημοσιογράφοι, ποὺ σπαταλοῦν ἀτελείωτες ὧρες ἢ τυπογραφικὲς σελίδες, γιὰ νὰ προβάλουν λαμπερὲς ἀλλὰ τόσον ἐφήμερες ὑπάρξεις, πότε θὰ ἑστιάσουν στὰ μεγάλα αὐτὰ πρότυπα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνικῆς ζωῆς, τοὺς Εὐεργέτες τῆς Πατρίδος; Καὶ πότε τὶς σεμνὲς προτομὲς καὶ τὰ ἀγάλματά τους, ποὺ δίνουν ζωντάνια στὶς πλατεῖες μας καὶ χρῶμα στὴν πεζῆ καθημερινότητά μας, πότε θὰ ἀποφασίσουμε ὅλοι, καὶ οἱ ὑπηρεσίες τοῦ Δήμου καὶ οἱ πολίτες, νὰ τὰ διατηρουμε ἀπρόσβλητα ἀπὸ κάθε βεβήλωσιν καὶ βανδαλισμόν;

Συμπερασματικά:

Τὸ μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι σαφὲς καὶ σταθερὸν καὶ ἀναλλοίωτον.

Πρὸς κάθε κατεύθυνσιν, πρὸς τοὺς ἔχοντας, πρὸς τοὺς εὐκαταστάτους, πρὸς τοὺς ὁμογενεῖς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς, πρὸς ὁλόκληρον τὸν λαόν, ὁ ὁποῖος συσπειρωμένος ἀποτέλει δύναμιν καὶ πολλὰ μπορεῖ.

Ἡ Ἐκκλησία ἀναμεταδίδει ἀκούραστα τὴν προτροπήν: «μεταδίδετε»! μοιράζεσθε! «κοινωνεῖτε»!

Βγῆτε ἀπὸ τὸν ἐγκλωβισμὸν τοῦ ἐγωϊσμοῦ. Ἀνοιχθῆτε στὴν φιλαλληλίαν καὶ τὴν κοινότητα.

«Ἓν σῶμα καὶ ἐν πνεῦμα, καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ὑμῶν».

Ἕλληνες, σύμψυχοι, ἑνωμένοι, νὰ ἀνταπεξέλθουμε στὶς ὅποιες δυσκολίες τῶν καιρῶν καὶ στὶς ὅποιες τυχὸν σκευωρίες καὶ ἐπιβουλές ἐχθρῶν.

Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ οἱ Ἱερὲς Μονές της, καὶ ἡ Μονὴ Πετράκη, τὴν ὁποία ἐκπροσωπῶ, εἶναι ἐδῶ.

Ἐκ τοῦ ὑστερήματος καὶ πάλιν θὰ προσφέρουν στὸ Ἔθνος καὶ στὸν εὐλογημένον λαόν μας. Καὶ θὰ ἐμπνεύσουν μίαν πανελλήνιαν ἀφύπνισιν, μίαν σταυροφορίαν πρὸς τὴν ποθητὴν παλινόρθωσιν τῶν ἰδανικῶν τῆς Ἑλληνορθοδόξου Παραδόσεώς μας, πρὸς σωτηρίαν τοῦ Γένους μας.