Πανηγύρεις τῶν ἡμερῶν

Ἀπό τήν Ὁμιλίαν τοῦ Καθηγουμένου κατά τήν Ἀγρυπνίαν τῆς 13ης Ἰουλίου 2011, ἐπί τῇ Ἱερᾷ Μνήμῃ τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

Δεῦτε ἐν φωναῖς ἀσμάτων μεγαλύνομεν,

Νικόδημον τῆς Νάξου βλαστόν τόν πολύφορον

καί τοῦ ἁγιολέκτου Ἄθωνος καύχημα περίβλεπτον.

Ὁ σήμερον τιμώμενος Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἔζησε κατά τόν 18ο αἰῶνα, τότε πού ποικίλα ἰδεολογικά ρεύματα ἀπό τήν Εὐρώπη εἰσέβαλαν στήν ὀρθόδοξη πατρίδα μας καί θεωρήθηκε σύγχρονον καί ἐπάναγκες μόνον ὅ,τι δέν εἶχε σχέση μέ τή πνευματικότητα τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ὁ διαφωτισμός, τό ἀντικληρικόν πνεῦμα, ἡ περιφρόνησις τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, τῆς βυζαντινῆς τέχνης, τῆς μελέτης καί σπουδῆς τῶν συγγραμάτων τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅλα ὑποτιμήθηκαν...

Σ᾽ αὐτήν τήν πνευματική ἀλλοίωση καί ἐξαφάνιση ὅ,τι ὡραίου καί ἀληθινοῦ τῆς πίστεώς μας, ἀντιστάθηκαν οἱ ὀνομαζόμενοι Κολλυβάδες. Στήν ὁμάδα τῶν γνησίων τούτων τέκνων τῆς Ὀρθοδοξίας μας ἀνῆκε καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος. Μέ τήν ἀσκητική του ζωή καί τά συγγράματά του κατήυθυνε τόν ὀρθόδοξον λαόν στίς πηγές τῆς ἀληθινῆς πίστεως καί στίς ρίζες τῆς παραδόσεώς του. Προσπάθησε νά τόν προφυλάξει ἀπό τήν αἰχμαλωσία στόν τύπο, τήν σχολαστικότητα, τήν νομικίστικη ἀντίληψη τῆς χριστιανικῆς συμπεριφορᾶς, τό εὐσεβιστικό ἦθος καί ἀπό τό φρόνημα τοῦ ὀρθολογισμοῦ. Πολλά ὀφείλουμε σ᾽ αὐτήν τήν πνευματική ἀναγέννηση πού συνέβαλλεν ὡς στύλος ἀκλόνητος ὁ Ἅγιος Νικόδημος.

Δέν θά ἀναφερθοῦμε στή διαδρομή καί τούς σταθμούς τῆς γήϊνης πορείας του ἀλλά στή σημερινή μας σύναξη διά τήν ὠφέλεια τῆς ψυχῆς μας θά ἀναφερθοῦμε σέ δύο–τρία ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίον του "Ἀόρατος Πόλεμος".

Ὁμιλεῖ ὁ Ἅγιος γιά τήν ἐσωτερική εἰρήνη, πού πρέπει νά ἔχει ὁ πιστός.

Ζοῦμε, τῷ ὄντι, σέ μία σύγχυση και ἀναταραχή. Ἡ ἀβεβαιότητα τῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου, ἡ παρέκκλισις σέ ὅλους τούς τομείς τῆς ζωῆς ἀπό τό ἀληθινόν καί τό δίκαιον, μᾶς συγκλονίζουν καί μᾶς ἀποστεροῦν τῆς νηφαλιότητος.

Ἀλλά πάντοτε ἡ ἀνθρωπότητα γενικῶς καί ἡ φιλτάτη μας πατρίς ἰδιαιτέρως ἔζη ἀναλόγους καταστάσεις, ἐμεῖς ὅμως μέσα σ᾽αὐτόν τόν ἀναβρασμόν κάθε ἐποχῆς δίνουμε καί τόν προσωπικόν μας ἀγῶνα γιά τήν ἀρετή καί τήν βίωση τῶν θείων ἐντολῶν.

Ἡ κοινωνία μετά τοῦ Παναγάθου Θεοῦ ἀποτελεῖ τόν στόχο μας καί αὐτός ὁ στόχος δέν ἀποκτᾶται, ἄν δέν ἔχουμε εἰρήνη καρδιᾶς.

Αὐτό σημαίνει, ὅτι θά πρέπῃ νά κάνουμε σαφῆ διάκρισιν ἀνάμεσα στά πρόσκαιρα τοῦ κόσμου τούτου καί στά αἰώνια τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Λέγει ὁ Ἅγιος: "Ἡ καρδία σου, ἀγαπητέ, ἐκτίσθη ἀπό τόν Θεόν, καί διά τοῦτον μόνον τόν σκοπόν· νά ἀγαπᾶται καί νά κατοικῆται ἀπό Αὐτόν. Διό καθ᾽ ἑκάστην φωνάζει: «Δός, μοι, υἱέ σήν καρδίαν»".

Ἐπειδή δέ ὁ Θεός εἶναι ἡ ὑπερβάλλουσα πάντα νοῦν εἰρήνη, εἶναι ἀνάγκη καί ἡ καρδία πού θέλει νά τόν δεχθῇ, νά εἶναι εἰρηνική καί ἀτάραχος, καθώς εἶπεν ὁ Δαβίδ: "Ἐγενήθη ἐν εἰρήνη ὁ τόπος αὐτοῦ".

Διά τοῦτο χρεωστεῖς, ἐν πρώτοις, νά θεμελιώσῃς καί νά στερεώσῃς τήν καρδίαν σου εἰς μίαν εἰρηνικήν κατάστασιν, εἰς τρόπον, ὥστε ὅλες σου οἱ ἐξωτερικές ἀρετές νά γεννῶνται ἀπό τήν εἰρήνην ταύτην καί ἀπό τίς ἄλλες ἐσωτερικές ἀρετές, καθώς εἶπεν ἐκεῖνος ὁ Μέγας ἡσυχαστής Ἀρσένιος· "πᾶσαν τήν σπουδήν σου ποίησον, ἵνα ἡ ἔνδον σου ἐργασία κατά Θεόν ᾖ καί νικήσης τά ἔξω πάθη".

Ἡ ποιότης τῶν ἀρετῶν ἐξαρτᾶται κατά τόν Ὅσιο Πατέρα ἀπό τήν ἐσωτερική εἰρήνη.

Μόνον τότε ἔχουμε σταθερότητα καί γνησιότητα.

Και συνεχίζει: "Ἐπειδή ὁ Θεός ἔκαμε τήν ψυχή σου διά κατοικίαν καί ναόν ἰδικόν Του, πρέπει νά τήν ἔχῃς εἰς τόσον μεγάλην τιμήν, ὥστε νά μήν τήν ἀφήνῃς νά χαμηλώνῃ καί νά ὑποκλίνῃ εἰς ἄλλο πρᾶγμα. Οἱ ἐπιθυμίες σου καί οἱ ἐλπίδες σου ἄς εἶναι πάντοτε εἰς τόν ἐρχομόν τοῦ Θεοῦ".

Καί προσθέτει χαρακτηριστικά ὁ Ὅσιος: "Ὁ Θεός, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, δέν ἔχει νά μᾶς ἐγκαλέσῃ καί νά μᾶς κατακρίνῃ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ θανάτου καί τῆς κρίσεως, διατί δέν ἐθεολογήσαμεν ἤ δέν ἐκάναμεν θαύματα ἤ δέν ἐγεννήκαμεν θεωρητικοί, ἀλλά διατί δέν ἐμετανοήσαμεν".

Ἄς μείνουμε λοιπόν, ἀδελφοί μου, σ᾽ αὐτό τό σημεῖον τῆς θείας διδασκαλίας τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, στήν ἀξίαν τῆς ἐσωτερικῆς εἰρήνης, ἡ ὁποία ἀποκτᾶται διά τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς, τήν ὁποία ὀφείλουμε νά ζοῦμε μοναχοί καί λαϊκοί, διότι ὁ Κύριος ἐν ἁγίοις ἐπαναπαύεται καί ἀποκαλύπτεται.

Καί σήμερα, στήν πολυτάραχη ἐποχήν μας, μποροῦμε νά νικήσουμε τόν κόσμον, διότι ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου εὐλογεῖ καί ἐνισχύει τόν ἀγῶνα μας. Μήν ἀπατώμεθα ἀπό τήν πρόχειρη σκέψιν καί δικαιολογίαν, ὅτι εἴμαστε σέ δύσκολους καιρούς. Γιά τόν πιστό πάντοτε οἱ καιροί εἶναι ἀντίθετοι πρός τήν πνευματικήν ζωήν. Ἄς μελετήσουμε τά ἱερά συγγράματα τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, ἄς ἐμπιστευθοῦμε στήν προσωπική του ἐμπειρία, καί νά εἴμεθα σίγουροι, ὅτι θά μᾶς βοηθήσῃ ἡ διδασκαλία του νά βιώσουμε τόν ἐρχομό τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας.